Το Κάτω Νευροκόπι δείχνει πόσο κοστίζει η κενή περιφερειακή πολιτική – Η λίμνη Λεφκογέια καλύπτει μόλις το 20–35% των αναγκών, ενώ τα χωριά ερημώνουν με σοκαριστικό ρυθμό
Χωρίς νερό, χωρίς ανθρώπους, χωρίς μέλλον
Ο Δήμος Κάτω Νευροκόπι είναι ένας τόπος που κάθε χρόνο συρρικνώνεται δημογραφικά, οικονομικά και κοινωνικά. Αυτή η ορεινή, παραμεθόρια κοινότητα αποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα του πώς η απουσία ή η εσφαλμένη περιφερειακή πολιτική μπορεί να οδηγήσει έναν ολόκληρο πληθυσμό στην εξαφάνιση, παρά τον φυσικό πλούτο, την ιστορική κληρονομιά και τη στρατηγική της θέση.
Στο τέλος Σεπτεμβρίου, στο Το Κάτω Νευροκόπι θα πραγματοποιηθεί διεθνές συνέδριο με τίτλο «Οι λίμνες Νέστος ως κανάλι συνεργασίας». Παρά το περιβαλλοντικό θέμα και τη διασυνοριακή συνεργασία, θα αναδειχθούν κρίσιμα ζητήματα για το μέλλον της περιοχής. Ενώ οι μεγάλες ομιλίες θα ακουστούν στις αίθουσες συνεδριάσεων, οι κάτοικοι του Το Κάτω Νευροκόπι ζουν στο κρύο, τη φτώχεια και την απομόνωση – μια πραγματικότητα που αποτελεί διαρκή πρόκληση.
Δημογραφική κατάρρευση: Ένας πληθυσμός που συρρικνώνεται
Ο Δήμος Το Κάτω Νευροκόπι μετρά σήμερα μόλις 5.323 κατοίκους, κατανεμημένους σε 20 χωριά. Μόνο την τελευταία δεκαετία ο πληθυσμός μειώθηκε κατά 33% – η πιο απότομη πτώση σε ολόκληρη την Ελλάδα. Εάν αυτή η τάση συνεχιστεί, το 2029 αναμένονται μόλις 4.200 κάτοικοι και μέχρι το 2039 κάτω από 3.000. Αυτό σημαίνει σχεδόν ερήμωση ολόκληρων περιοχών.
Η πυκνότητα πληθυσμού είναι σοκαριστικά χαμηλή – 6 άτομα ανά τετραγωνικό χιλιόμετρο, ενώ ο μέσος όρος της χώρας είναι 78. Πάνω από το 50% των κατοίκων είναι άνω των 60 ετών. Στα χωριά λείπει η νεανική δραστηριότητα, η γεννητικότητα πλησιάζει στο μηδέν και τα σχολεία αδειάζουν. Το ποσοστό αναλφαβητισμού ξεπερνά το 14% – πάνω από τριπλάσιο από τον μέσο όρο της χώρας.
Ενεργειακή φτώχεια στην πιο ψυχρή περιοχή της Ελλάδας
Το Κάτω Νευροκόπι είναι γνωστό για τις πιο χαμηλές χειμερινές θερμοκρασίες στην Ελλάδα – που συχνά πέφτουν έως και στους -20 °C. Παρόλα αυτά, οι κάτοικοι δεν απολαμβάνουν καμία ελάφρυνση στους λογαριασμούς ρεύματος και θέρμανσης. Παραδόξως, ζουν μόλις μερικά χιλιόμετρα μακριά από έναν από τους μεγαλύτερους υδροηλεκτρικούς σταθμούς στη Βόρεια Ελλάδα – τον Τισσάβρο (120 MW), αλλά δεν υπάρχουν αποζημιωτικά μέτρα, όπως συμβαίνει σε χώρες όπως η Αυστρία ή η Γαλλία.
Ο χειμώνας «συνθλίβει» τα νοικοκυριά – η κατανάλωση ρεύματος είναι 18% υψηλότερη από τον μέσο όρο της χώρας, ενώ η ανάγκη για ξύλα και πέλλετ είναι διπλάσια σε σύγκριση με τις πεδινές περιοχές. Κανένα νοικοκυριό δεν έχει πρόσβαση σε προγράμματα ενεργειακής επιδότησης ή υποστήριξης για θερμομόνωση και σύγχρονα συστήματα θέρμανσης.
Η γεωργία υπό πίεση: οι πατάτες και τα φασόλια εξαφανίζονται
Το Νευροκόπι είναι γνωστό για τις πατάτες υψηλής ποιότητας, διεθνώς αναγνωρισμένες. Ακόμα και αυτή η παράδοση όμως απειλείται. Οι αγρότες υποφέρουν από έλλειψη νερού, απουσία υποδομών άρδευσης και υψηλό κόστος. Η λίμνη Λεφκογέια καλύπτει μόλις το 20–35% των αναγκών. Για το υπόλοιπο, οι παραγωγοί αναγκάζονται να σκάψουν δαπανηρές γεωτρήσεις, με κόστος που ξεπερνά τις 50.000 ευρώ η κάθε μία.
Οι καλλιεργούμενες εκτάσεις με πατάτες έχουν μειωθεί έως και 40% τα τελευταία τρία χρόνια. Παρόμοια είναι η κατάσταση και με τα φασόλια, παρά τη μεγάλη ζήτηση προϊόντων με Προστατευόμενη Ονομασία Προέλευσης (ΠΟΠ) στην ΕΕ. Γιατί; Λείπουν:
- σύγχρονες αποθηκευτικές και μεταποιητικές υποδομές
- λειτουργικοί συνεταιρισμοί και σχεδιασμοί μάρκετινγκ
- στοχευμένες πολιτικές για ορεινές περιοχές
Μια περιοχή που δεν ζητά προνόμια, αλλά ισότητα
Το Κάτω Νευροκόπι αποτελεί σύμβολο εγκαταλελειμμένης ορεινής και παραμεθορίου κοινότητας. Οι κάτοικοι δεν ζητούν ειδική μεταχείριση – ζητούν δικαιοσύνη. Θέλουν το κράτος να τους δει και να τους ακούσει. Θέλουν πρόσβαση σε σύγχρονες υποδομές, ενεργειακή ασφάλεια, ποιοτική εκπαίδευση και υγειονομική περίθαλψη. Θέλουν να μείνουν και όχι να φύγουν.
Τα λόγια με τα οποία ο ίδιος ο δήμος περιγράφει την πραγματικότητά του ακούγονται οικεία και πικρά:
«Υπάρχουν μέρη που δεν φωνάζουν την αξία τους. Τη ψιθυρίζουν μέσα από την επιμονή τους να υπάρξουν.»
Αυτό το κείμενο είναι μια σημαντική υπενθύμιση για τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι ορεινές κοινότητες στην Ελλάδα σήμερα.
„Τοπ Πρέσα“ – για τις αληθινές ιστορίες από την καρδιά της περιοχής
Be the first to leave a review.