Το Αρχαίο Κάστρο του Αϊ-Γιάννη: Ένα Μυστήριο στην Καρδιά της Δράμας
-
- юли 2, 2025
Στον λόφο του Αϊ-Γιάννη, βόρεια του γραφικού χωριού Αδριανή της Δράμας, στέκουν τα υπολείμματα ενός αρχαίου κάστρου που μαγνητίζει το βλέμμα και κεντρίζει την περιέργεια. Αυτή η οχύρωση, αν και άγνωστη σε πολλούς, κρύβει πίσω από τα ερειπωμένα τείχη της μια μακρά ιστορία, πιθανότατα συνδεδεμένη με την ένδοξη Μακεδονική περίοδο.
Ένας Στρατηγικός Προμαχώνας στο Πέρασμα
Ο κύριος σκοπός της δημιουργίας αυτού του κάστρου ήταν, όπως εκτιμάται, ο έλεγχος του περάσματος από την πεδιάδα προς το επιβλητικό όρος Φαλακρό. Η στρατηγική του θέση υποδηλώνει την κρισιμότητα αυτού του σημείου για την εποπτεία της ευρύτερης περιοχής. Είναι πιθανό να προστάτευε και κάποιον αρχαίο οικισμό, ίχνη του οποίου, ωστόσο, δεν έχουν ακόμη εντοπιστεί.
Ενδείξεις Χρήσης στους Βυζαντινούς Χρόνους
Παρόλο που η αρχική του ίδρυση τοποθετείται στην αρχαιότητα, υπάρχουν σαφείς ενδείξεις ότι το κάστρο χρησιμοποιήθηκε και κατά τους Βυζαντινούς χρόνους, γι’ αυτό και περιλαμβάνεται στον Καστρολόγο ως βυζαντινή οχύρωση. Αυτό φανερώνει τη διαχρονική σημασία της τοποθεσίας.
Το Μυστήριο της Ιστορίας του
Δυστυχώς, η συγκεκριμένη ιστορία του κάστρου παραμένει ένα πέπλο μυστηρίου. Δεν υπάρχουν αναφορές σε ιστορικές πηγές, ούτε ευρήματα που να επιτρέπουν μια πειστική και ακριβή χρονολόγηση. Ωστόσο, η ίδια η κατασκευή των τειχών προσφέρει πολύτιμες πληροφορίες. Ο οχυρωματικός περίβολος αποτελείται από καλά αρμοσμένους μικρούς και μεγάλους λίθους, χωρίς κονίαμα στο μεγαλύτερο μέρος της τοιχοποιίας – ένα χαρακτηριστικό που υποδηλώνει ίδρυση πριν από τους μεσαιωνικούς χρόνους. Σε ορισμένα σημεία, τα τείχη σώζονται σε ύψος έως και 3 μέτρων, αποκαλύπτοντας την αρχική τους επιβλητικότητα.
Η παρουσία ασβεστοκονιάματος σε ορισμένα σημεία μαρτυρά μεταγενέστερες επιδιορθώσεις, πιθανότατα πρόχειρες, γεγονός που υποδηλώνει τη χρήση του κάστρου, έστω και ευκαιριακά, κατά τη Βυζαντινή περίοδο και ενδεχομένως αργότερα.
Μια Υπόθεση για τη Χρονολόγηση: Τα «Θρακικά Κάστρα» του Φιλίππου Β’
Μια από τις πιο λογικές υποθέσεις σχετικά με τη χρονολόγηση του κάστρου της Αδριανής είναι ότι πρόκειται για ένα από τα λεγόμενα Θρακικά κάστρα που ίδρυσε ο Φίλιππος Β’ μετά την κατάλυση του θρακικού βασιλείου των Οδρυσών. Στο δεύτερο μισό του 4ου αιώνα π.Χ., ο Φίλιππος ίδρυσε διάφορα οχυρά και πολίσματα για τον έλεγχο της περιοχής που αντιστοιχεί περίπου στους σημερινούς νομούς Δράμας, Καβάλας και Ξάνθης. Το κάστρο της Καλύβας αποτελεί ένα παρόμοιο παράδειγμα.
Αυτά τα μικρά Θρακικά κάστρα υπέστησαν καταστροφές κατά τη Ρωμαϊκή κατάκτηση ή από βαρβαρικές επιδρομές, με τη μεγαλύτερη καταστροφή να προκαλείται από τους Έρουλους το 267 μ.Χ. Κάποιες μικρές επιδιορθώσεις έγιναν τον 6ο αιώνα επί Ιουστινιανού, σηματοδοτώντας τη μεσαιωνική τους χρήση. Ωστόσο, μετά τον 6ο αιώνα, όλα αυτά τα μικρά Θρακικά κάστρα εγκαταλείφθηκαν λόγω των συνεχών βαρβαρικών επιδρομών, κυρίως από τους Σλάβους.
Το κάστρο της Αδριανής πιθανόν να είχε μια ανάλογη ιστορία, αν και η έκταση και ο χαρακτήρας των επισκευών δεν είναι τόσο σαφείς όσο, για παράδειγμα, στην γειτονική ακρόπολη της Πλατανιάς.
Η Εκκλησία του Αϊ-Γιάννη: Ένα Νεότερο Στοιχείο στο Τοπίο
Στον χώρο του κάστρου βρίσκεται και η εκκλησία του Αϊ-Γιάννη, χτισμένη, όπως φαίνεται, από τα υλικά του αρχαίου οχυρού. Αυτή η εκκλησία αποτελεί κατάλοιπο ενός μοναστηριού που λειτούργησε στην περιοχή κατά την Τουρκοκρατία. Αυτό σημαίνει ότι κάποιες από τις επεμβάσεις στην τοιχοποιία της οχύρωσης μπορεί να χρονολογούνται και από αυτή την περίοδο, προσθέτοντας ένα ακόμη στρώμα στην ήδη πλούσια, αλλά ασαφή, ιστορία του.
Το κάστρο του Αϊ-Γιάννη στην Αδριανή, αν και „σιωπηλό“ ως προς τις γραπτές πηγές, ψιθυρίζει ιστορίες από τα βάθη των αιώνων μέσα από τα πέτρινα του απομεινάρια. Μια επίσκεψη στον λόφο προσφέρει όχι μόνο μια ματιά στο αρχαίο παρελθόν της περιοχής, αλλά και μια μοναδική ευκαιρία για προβληματισμό πάνω στην αντοχή του χρόνου και τα μυστικά που κρύβει η γη μας.
Be the first to leave a review.
